110. Psychological First Aid (2)

Psychological First Aid (PFA)
දෙවනි කොටස

PFA ක්‍රම වේදයෙහිදී වඩාම කායික සහ / හෝ මානසිකව හානිදායක තත්වයට පත්වුණ පුද්ගලයාට මූලිකත්වය දීමක් සිදුවෙන්න ඕන...ඒ කියන්නෙ වැඩිම අවදානමක ඉන්න අයව හඳුනාගන්න හැකි වෙන්න ඕන.ඒ අතර මානසික ආතතියක් ඉවසා දරා ගන්නට අපහසු අය ගැන ත් අපේ මූලිකත්වය දෙන්න අවශ්‍ය වෙනවා...
.
මෙම PFA ක්‍රමවේදය යම් සිදුවීමක් සිදුවූ වහාම ක්‍රියාත්මක වියයුතු එකක්...නමුත් යම් යම් හේතූන් නිසා අපිට ඒ සිදුවූ සැණින් ඔවුන් වෙත ලඟා වන්නට බැරි වෙන්න පුලුවන් ....නමුත් මාස ගණන් ගතවී නම් PFA,ක්‍රියාත්මක කරල වැඩක් නැතිවෙයි....
.
PFA ක්‍රියාවලිය අදාල පුද්ගලයා ජීවත් වන නිවසේ, සාමාන්‍ය පරිසරයේ, රෝහලේදී හෝ තාවකාලික කඳවුරක දී පවා ඔවුන් වෙත ලබා දෙන්න පුලුවන් .
.
ඔබ ඔබේ මේ සේවය ලබා දෙන්නාගේ පෞද්ගලිකත්වයට වගේම අයිතිවාසිකම් වලට ගරු කල යුතුයි....ඔබගේ මේ මැදිහත් වීම ඔහු/ඇය තව දුරටත් අනතුරට හෙලන්නක් නොවිය යුතු වෙනවා..
.
බොහොමයක් පුද්ගලයන් PFA නමින් නොවුණත් මේ ක්‍රියාවලිය ට මැදිහත් වුවත් එහිදී අදාල ගැටලුවේ සිටින්නාගේ පෞද්ගලිකත්වය ආරක්ෂා කරන්නේ නැති බව පෙනීයනවා....
.
ඔවුන්ගේ ඡායාරූප ගැනීම සෙල්ෆී ගැනීම හඬපට ගැනීම මෙන්ම අතිශය පෞද්ගලික හැඟීම් තවත් අය වෙත මුදා හැරීම නොකල යුතුම දේවල්...  .
.
PFA හිදී ඔබේ මතවාද සහ අදහස් ඔවුන් තුළට ඇතුල් කිරීමට නොයන්න....සැමවිටම ඔවුන්වෙත ඔබගේ අවංක භාවය සහ විශ්වාසනීයත්වය ලබා දෙන්න...
හොඳ ඇහුම්කන් දෙන්නෙකු වන්න...වාචික සන්නිවේදනයට වඩා ඔබේ අවාචික සන්නිවේදනය  මේ අයට වැදගත්..
අපි මානසිකව ඔවුන්ට සහය වීම අත්‍යාවශ්‍ය ලෙස කල යුතු වෙනවා...emotional support .
.ඇතැම් පුද්ගලයන් මෙහිදී වරද තමා පිට පටවා ගෙන විඳවීම කරනවා ...යම් යම් සිදුවීම් වලදි මම එහෙම කල නිසයි මෙහෙම වුණේ...වගේ අදහස් ඔවුන් වෙතින් දකින්නට හැකි වෙනවා....
.මොවුන් ඉතාම මානසිකවම අනතුරුදායක තත්වයක ඉන්න අය....ඒ අය වෙත ඔබගේ සහය ඉතාම අවශ්‍යයි....
.
ඔබේ අදහස් විමසන මොහොතක අපක්ෂපාතී ව මෙන්ම කලබලකාරී නොවන අයුරින් එම අදහස් ඔවුන් වෙත දෙන්න...
.
ඔවුන්ට වැඩිදුර මානසික සහය අවශ්‍ය නම් නිවැරදි සුදුසුකම් ලද  පුද්ගලයන් වෙත යොමු කරන්න...
කෙනෙක් හට සවන් දීම සහ ඔවුන්ගේ මනස වඩා යහපත් ඉසව් වෙත ක්‍රමානුකූලව යොමු කිරීම මෙහිදී ඉතාම වැදගත් වෙනවා....හරබර ධර්ම සංවාද නම් එපාමයි...ජීවිතේ අනිත්‍ය බව අපි හැමෝම දන්නවා   නමුත් අහිමි වීමක ඉන්න කෙනෙක්ට ඒකපුන පුනා පවසන්න යන්න එපා...
.
බොහොමයක් දෙනෙක් මේ තැතිගැන්ම නිසා නින්ද නොයෑම වැනි තත්ව වල පෙලෙනවා....කොටින්ම කීවොත් මේ තිගැස්ම හෙයින් මම වුණත් ඉන්නේ එහෙම තත්වයක....එහෙත්...අපිට වඩා ඒ අයට මේ තත්වය බලපානවා වැඩියි...
.
ඉස්සරම ජාතික රෝහලේ පුහුණු වෙන යුගයෙදි මුලතිව් සටනෙන් බේරුණ සොල්දාදුවන් මානසික ආතතියට ලක්ව එක් වාට්ටුවක නේවාසිකව උන් කාලය සිහිවෙනවා ...ඒ අවස්ථාවේ දී nightmare ...ඒ කියන්නෙ නින්දෙන් බියවී ඇහැරීම සහ ඉන්පසු නින්ද නොයෑම ප්‍රබල ගැටලුවක් ව තිබුණා....
ඔවුන් වෙත relaxation ක්‍රම කියාදීම යම් ප්‍රමාණයකට සාර්ථක වුණා.....ඒ වගේ පුද්ගලානුබද්ධ ක්‍රම යොදාගන්න  පුලුවන් මෙවන්විටක....
.
මේ සම්බන්ධව වැඩිදුර අවශ්‍ය නම් PFA ගැන WHO guidelines කියවන්න ඔබට පුලුවන් ....
.
අවධාරණය කරන්න ඇත්තේ මෙපමණයි....මානුශිකත්වය උතුරන හදවතක් ඔබට තියේ නම් ...ඒක ඉතාම ප්‍රමාණවත්....ඔබේ අසල්වැසියාට ..මිත්‍රයාට ඔබ අවැසිම මොහොත මේක වෙන්න පුලුවන් ...රෝහලකදි අහම්බෙන් හමුවෙන එවන් සේවාලභියෙක් හට ඔබේ ආදරය සහ කාලය මඳක් දෙන්න....ඔවුන් සොයන්නේ අනුකම්පාව නොවෙයි....සහනයක්....යම් මානසික නිදහසක්...හොඳ ඇහුම්කන් දෙන්නෙක්....
.
මේ එකම අවස්ථාව නොවෙයි...ජීවිතයේ අනේක වාරයක් අහිමිවීම් වගේම දුර්භාග්‍යයන් ට මුහුණ පාන අය අදත් හෙටත් අපිට හමුවෙන්න පුලුවන් ..ඔවුන් වෙනුවෙන් ඔබේ වගකීම සහ යුතුකම ඉටු කරන්න....
.
ස්තුතියි

කිත්මා වාසනා දහනායක