Saturday, December 31, 2016

22. අරණකට සම වදිමින්






සමහරක් පොත් කියවන්නට ගියාම ජීවිතේ බොහෝ සුන්දර ඉසව් මතක් වෙනවා....සිහිනයෙන් වගෙ හිත ගාව දැවටෙන සමහරක් මතක ......අපූර්ව පරිසරයන්..එක්ක ජීවත් වෙනවා වගේ දැනෙනවා......

කාලයක් තිස්සේ අත හැරිලා ගියපු පොත් කියවීම ට ආයෙ ඇබ්බැහි උනාම මටත් උන් හිටි තැන් අමතක වෙනවා වගේ....උදේට හවසට බසයෙ හෝ දුම්‍ රියේ අසුනකට බර වෙලා ලෝකයම අමතක කරලා කියවන්නට මම ආපහු පටන් ගත්තා.....

සමාරම්භය ලෙස අතට ගත්තේ  චින්තා ලක්ෂ්මී සිංහ ආරච්චි මහත්මිය වංග බසින් සිංහලට පරිවර්තනය කරපු විභූතිභූෂණ බන්ද්‍යෝපාධ්‍යාය විසින් ලියන ලද ආරණ්‍යක් නවකතාවෙ " අරණකට පෙම් බැඳ " කෘතියෙන්.....

පුස්තකාලයෙන් මින් පෙර කියවා තිබුණ මෙම පොතට මම ආයෙත් ඇලුම් කල නිසා එය පසු ගිය දවසක මිළ දී ගත්තා....සමහරක් පොත් වලට අපි ලෝබයි....සතු කරගන්න ආසයි....

උදෑසන කලබල කොළඹට බසය..දුම්‍ රිය හැල්මෙ ඇදෙද්දි ...මම මනසින් ඒ සුන්දර
වන අරණට ගොඩ වදිනවා...මනසින් ධ්‍යානගත වෙන්න අපහසු කඨෝර බස් සංගීත මැද්දෙ ලොබ්ටූලියාවේ පිපෙන මල් හිතෙන් මවා ගන්නට මම උත්සාහ කරනවා......

*******************************************************************************


සොබා දහම් රැජිනිය තමා කෙරෙහි භක්තිමත් වූවන්ට දෙන්නේ අමිල ධනයකි.කාලයක් තිස්සේ නොකඩවා ඇයට සේවය කලොත් මිසක කිසිවෙකුට එම ධනය නොලැබේ.සොබා දහම් රැජිනිය ඊර්ෂ්‍යා සහගත බවක්ද පලකරයි....ස්වභාවික පරිසරයට ඇලුම් කරන තැනැත්තා ඒ සමගම විසිය යුතුය....ඒ අතර වෙනත් අතකට හිත යොමු කලොත් අමනාපයට පත් වන ඇය තමාගේ මුහුණ ඔහුට නොපෙනෙන්නට සලු පොටකින් සඟවා ගනියි.
එසේ වුවත් යමෙකු සියල්ල අමතක කොට ස්වභාව සෞන්දර්‍යයේම ඇලී ගැලී සිටී නම් ඇය ඒ තැනැත්තාට ආනන්දයේද , සෞන්දර්‍යයේද , ශාන්තියේද , වරප්‍රසාද නොමඳව ලබා දෙයි.කෙනෙකු උමතු කරවන තරම් වූ සුන්දරත්වයක් පෙන්වා දිවා රෑ දෙකේ විවිධාකාරයෙන් ඔහුව වශී කරවයි.ඔහු තුළ නව දෘශ්ටියක් අවදි කරවයි.මනසේ ආයුෂ වැඩි කරවයි.සුර ලොවක සීමාවන් කරා ඔහුව කැඳවාගෙන යය

********************************************************************************
මේ මා මහත් අභිරුචියකින් කියවූ ...නැවත නැවත කියවූ...එක් පරිච්ඡේදයකි....
ජීවිතේ ඇතැම් කාලවල ඉඳහිටක ඇවිද ගිය නිස්කලංක බිම් කඩවල් මේ සටහන් සමග හිතේ යළි උත්පාද වේ....එහෙත්....මේ තරම් නිහඬ නිසල පරිසරයක තනිව හිඳින්නට පිනැත්තෝ අල්පය....
එහි තවත් එක් පරිච්ඡේදයක මෙලෙස කියවේ....

********************************************************************************
කිසිවෙකුට පවුල් පන්සල් වී තැන්පත් වීමට අවශ්‍ය නම් ස්වභාව ධර්මයේ ස්වරූප නොදකින එක වඩා හොඳය.ස්වභාව ධර්මයේ මෝහනීය වූ මායාකාරී බව මිනිසා නිවසින් ඉවත් කිරීමට සමත්වේ.එය ඔහු උදාසීන , හුදෙකලා., විරාගී ,ඉබාගාතේ යන කෙනෙකු  බවට පත් කරයි.....හැරී ජොන්ස්ටන්,මාර්කෝ පෝලෝ ,හඩ්සන් ,ෂැකල්ටන් වැන්නෙකු බවට ඔහු පත් කරවයි....සොබා දහම් රැජිනිය එවැන්නෙකුට පවුල් පන්සල් වී සිටින්නට ඉඩ නොදෙයි...

******************************************************************************
මේ පරිච්ඡේද තුළ ජීවිතයේ සියලුම කියවීම් ඇතැයි...මට සිතෙයි....
මේ එවන් වූ උන්මාදනීය කියවීමකි....

Wednesday, December 28, 2016

21. මා අයිති කොතැනටද ...අසමි නිහඬව මගෙන් (කවි)





එකින් එක නියොන් එළි දැල්වෙන්න අරගත්තු
උයන් බිම අද්දරින් නැවතෙමි මොහොතකට
ඇස් ගැටෙන හැම සොඳුරු දැක්මකට ලොබ නොවී
බලා ඉමි හිතේ සුසුමක් හෙමින් මුදා හැර

උනුන් තුරුළේ වෙලෙන පෙම්වත්තු සෙනෙහසින්
තුරු අසල බංකුවල මිදෙන්නට බැරි ලොබින්
ආදරේ හිත පිරෙන සුසුමකට මුවා කර
නෙතු පියමි සිනහවක් මුව අගට ගෙන හෙමින්

සැඳෑවට උයන් බිම දඟ කරන පොඩිත්තන්
නෙතු යොමා බලා ඇති උන්වෙතම මාපියන්
තනිකමක් හිත පිරෙයි ඇවිද යනු නොරිසියෙන්
මා අයිති කොතැනටද අසමි නිහඬව මගෙන්

අඳුර ගලනට කලින් හිත පිරෙයි දොම්නසක
පලායන්නට නොරිසි බව දැනෙයි මේ හිතට
කවියක්ව අකුරු වන හැඟුම් අහුරක් රැගෙන
නිවාගමි මේ දැනෙන මහ කටුක තනිකමද

Monday, December 26, 2016

20. ඔබට හිමි එතැන (කවි)




ඔබ කිසිම කිසි දින වටහා නොගන්නා සොඳුරුම ඉසව්වක් ඔබ වෙනුවෙන් මේ හදවතේ ඇති බව..ඉතින් මා කෙලෙසක කියා දෙන්නද...

ඔබ ඇසුරේ කෙතෙක් දැවටුණද...ඒ ඔබ වටහා නොගන්නා අපූර්ව ප්‍රේමය උපදිනා ඉසව්වයි....


ඔව්....ඒ එතැන
ඔබ කිසිදු විට නොදන්නා
අදිසි තැන.....

ඔබෙ මතක සඟවන්න
හිතුවිටෙක යළි රැගෙන
දැකගන්න
මගෙ ලොවෙහි
ඔබට හිමි ඒ එතැන....

කවි ගීත සිතුවම්ද
සිය දහස් උපදින
යායකට මල් කිණිති ඇහැරෙන
ඒ නිහඬ තැන....

ඔබ හිඳින
ඔබ නොදත්
ඒ නිහඬ තැන...

ඔව් ...ඒ එතැන
ඔබ සඟවාන
මම ඉන්න
අදිසි තැන......

Thursday, December 22, 2016

19. අංශභාගය සමග ජීවිතය ඉදිරියට






අංශභාගය සැදුන කෙනෙකුට මුලිකවම කල යුතු දේ..

මතක තබා ගැනීමේ පහසුව තකා අපි මේ ප්රතිකාර කොටස් වලට වෙන් කරලා කතා කරමු..

1. රෝගය සැදුන මුල්ම අවධියේදී....

මේ අංශභාගය සැදිලා  ගතවන මුල්ම කාලය..මේ අවධිය මුලිකවම ගත වෙනේ රෝහලේ වෙන්න පුළුවන්.. වගේම ගෙදර තියාගෙන ඉන්න අයත් ඇති...

මේ අවධියේදී  බොහෝවිට අත් සහ පාද වල ක්රියාකාරීත්වය ඇත්තෙම නැහැ...ප්රධාන වශයෙන්ම සිදු වන්නේ ...අප්රාණික පැත්ත නොසලකා හැරීමයි...මෙහෙම වන්නේ.. අංශයෙන් මොලයට යන සංවේදන නිසි ආකාරව නොලැබෙන නිසා.. වගේම මොලයෙන් අවයව පාලනය සඳහා දෙන පණිවුඩත් හරියාකාරව ලැබෙන්නේ නැහැ...

මම මුලින් පොස්ටුවේ කී පරිදි ..නිවැසියන් සියලුම දෙනා වගේම වෛද් කාර්ය මණ්ඩලය පවා දැනුවත් විය යුතු දෙයක් තමයි..මෙවන් රෝගීන්ට අදාළ පැත්තෙන් සංවේදන ලැබෙන පරිදි...කටයුතු කිරීම..

මෙය කල හැකි විවිධ විධි තියනවා...

1. කාමරය මේ අවශ්යතාවයට අනුව සැකසීම..

රුපවාහිනිය , ජනේලය , ලොකරය...ආදිය රෝගියාගේ සංවේදන අඩු පැත්තෙන් තැබීම...

2. හැම විටම රෝගියා වෙත ලඟා වන විට හා..කතා කරන විට..රෝගියා ගේ අප්රාණික පසින් ලං වී කතා කිරීම..

මේවා තරම් අමාරු ඒවා වත් ..තේරුම් ගත නොහැකි ඒවා වත් නෙවෙයි..නමුත්..නිවැසියන්.මේ සම්බන්ධ දැනුවත් කරවීම ..වෛද් කාර්ය මණ්ඩලයෙන් වෙනවා කියා නම් සැකයි..

මේ ප්රතිකාර වලට අමතරව..චිකිත්සක ප්රතිකාර කල යුතු වෙනවා...

රෝගියා ගේ අප්රාණික අංශය..සමහර විට කිසිදු චලනයක් නොමැතිව...බුරුල් එල්ලා හැලෙන ස්වරුපයෙන් තිබීමට ඇති ඉඩ කඩ වැඩියි..මේ අවස්ථාවේ සිටම ප්රතිකාර නොකළ හොත් වෙන්නේ..සන්ධි තද වීම්..සමහර සන්ධි..( උරහිස් සන්ධිය)..පැනීමට පවා පුළුවන්..

නිසා..භෞත චිකිත්සාව සහ වෘත්තීය චිකිත්සාව මෙහිදී ඉතා වැදගත් වෙනවා..
සරලම බසින් කිව්වොත් ව්යායාම කල යුතු වෙනවා...


මුලදී...අන් කෙනෙකුගේ සහයෙන් කරනු ලබන මේ ක්රියාකාරකම් සහ ව්යායාම..පසුව රෝගියා විසින් තනිවම කල යුතු වෙනවා..

මෙහිදී..රෝගියෙකුට වඩා වැදගත් වෙන්නේ..තමන්ගේ අනිත් පස අංශයයි.. අංශය ක්රියාකාරී නිසා...එයින් ලැබෙන සහය ඉතා වැදගත්...

ලෝකයේ පිළිගත් mirror therapy කියන සංකල්පය මේ මුලික අවස්ථාවේදී වැදගත් වෙනවා



තෙල් ගෑම සහ තැවීම ගැන ..මට කතා කරන්නට බැහැ...

මොකද මගේ ප්රතිකාර ක්රමය නොවන නිසා...

නොදන්නා දෙයක් ගැන කීමට හෝ විවේචනය කිරීමට හෝ ..මට බැහැ..

නමුත්..මේ දෙකෙහි යම් යම්..පරස්පර විරෝධී අදහස් ඇති නිසා...මම දෙන උපදෙස නම්..කරන ඕනෑම ප්රතිකාර ක්රමයක් අනික සමග පටලවා නොගන්නා ලෙසයි..

කියන්නේ..සිංහල වෙදකම් කරන විට..මේ මා කියන ප්රතිකාරද සමග කිරීම තරම් වැඩකට ඇතැයි කියා මා නම් සිතන්නේ නැහැ..

පසු කාලීනව..මා ඉහත සඳහන් කරන ලද රෝගීන්..ගේ සන්ධි සහ මාංශ පේශි ආශ්රිතව..යම් යම්..තද වීම් ඇති වෙන්න පුළුවන්..

මෙය ප්රතිකාර පටන් ගත්ත කාලය අනුව..ඇති වීමට හෝ නොමැති වීමට පුළුවන්..

කියන්නේ..කාලයක් ව්යායාම් නොකර ඉඳලා එන කෙනෙක් ගත්තම ඔවුන් ගේ අත් සහ පා වල තද ගතියක් දකින්න පුළුවන්...

වෘත්තීය චිකිත්සාව යටතේ මෙය වලක් වන්න අපි පතුරු ආධාරක..(splints) හදනවා..

මේ මගින් අත් වල නිවැරදි ඉරියව් පවත් වාගත හැකි වනවා මෙන්ම ...තව දුරටත් තද වීම වලක්වනු ලබනවා....

 
කථනය පිලිබන්ධ ගැටළු විවිධාකාරයි..සමහර අයට..කියන දෙය මොළයෙන් තේරුම් නොගන්න අතර...තවත් සමහර අයගේ..කථනය කියන දේ ගැටළු සහිත වෙනවා...

සමහර අය කතා කලත්..පැටලිලි සහිතයි..

මෙයට විශේෂ ප්රතිකාර කථන හා භාෂා චිකිත්සාවෙන් ලබා ගත හැකියි..


සමහර අයගේ මතකය..(memory)....දැනුම හා අවබෝධය ..(cognition)... ලෝකය හා සංවේදන ග්රහණය කිරීමේ හැකියාව..(perception) ආදියත් දුර්වල වෙනවා...

මෙය ප්රධාන ලෙසම වෙන්නේ...ශරීරයේ දකුණු පස පණ නැති වෙන අයගේ...

මොළය බෙදී ඇති අන්දම වෙනස්...

මේ බලන්නකෝ..



මොලයේ දකුණ සහ වම විවිධ ක්රියා පාලනය කරන්නේ මෙන්න මේ අනුවයි...ඉතින් ගැටළු තියන තත්වය අනුව තමයි ප්රතිකාර තීරණ වෙනස් වන්නේ...

අත් පා වලට ප්රතිකාර කිරීම පමණක් මදි වෙන්නේ ඇයි කියලා දැන් වැටහෙනවා නේද..?

මතකය සහ අවබෝධය වගේ දේවල් වල ගැටළු ඇති වුනාම...වෘත්තීය චිකිත්සක නිලධාරීන් ඒවාට ප්රතිකාර කරනවා..

මේ සඳහා..ලෝකයේම පිළිගත් විවිධ ප්රතිකාර කට්ටල මේ රටේ වෘත්තීය චිකිත්සක නිලධාරීන් භාවිතා කරනවා..LOTCA කියන්නේ එයින් එකක්...මේ මගින් අවබෝධය සමග ඇති වන ගැටළු සොයාගෙන ප්රතිකාර කරනු ලබනවා..

 
මෙයින් කෙරෙන සමහර ප්රතිකාරාත්මක ක්රියාකාරකම් පහත රුප වලින් පෙන්වන්නේ..

.



කුමන හෝ වේවා...ආබාධයකට ලක් වන කෙනෙකු
ගේ අන්තිම අපේක්ෂාව..ඇවිදීම සහ තමන්ගේ වැඩ කටයුතු වල ස්වාධීන වීම...එහෙම නේද..?

කාටවත් බරක් නොවී තමන්ගේ වැඩ ටික කරගන්න පුළුවන් නම් ඒත් ඇති කියන මතයේ තමයි..අපි හැමෝම ඉන්නේ..

ඉතින් අංශභාග තත්වය පත් වෙන අයවත් මේ වගේ ස්වාධීනව තමන්ගේ වැඩ කරගන්න පුහුණුවක් අපි ලබාදෙනවා...

අතේ ක්රියාකාරීත්වය හොඳට ආවොත්..ඒක ලේසියි..නමුත් බොහෝ දෙනෙකුගේ මේ තත්වය ටිකක් ප්රමාදයි..එවිට අපිට සිදු වෙනවා...එක අතකින් වැඩ කරගන්න පුහුණු කරවන්නට.. කියන්නේ අසනීපය වැළදුණු අත භාවිත කරන්නට බැරි නම් අනිත් අතින් වැඩ කරගන්න...
මේක තරම් ලේසි නැහැ





නමුත් අවශ්යතාවය තියේ නම් බැරිත් නැහැ...

සමහරක් විට අපිට සාමාන් තත්ත්ව යටතේ රෝගීන්ට මෙහෙම පුහුණු කරවීම් බැරි වෙන්නට පුළුවන්..එවිට විශේෂ ලෙස විකරණය කරන ලද උපකරණ භාවිත කරන්නට සිදු වෙනවා..

මේවාට කියන්නේ adaptation කියලා...





අංශභාගය  සැදුන ඕනෑම කෙනෙකුව ඇවිද්දවන්නට බැරි වෙන්නට පුළුවන්..එවිට විශේෂ ආධාරක මත හෝ ඔවුන් චලනය සඳහා උදව් වෙන්නට භෞත චිකිත්සක නිලධාරීන් පුහුණු කරනවා..
මෙයට අමතරව...සමහර අවස්ථාවල...රෝද පුටුව භාවිතා කරන්නටත් වෙනවා...වයස..රෝගයේ බරපතල කම අනුව..
ඒත්...දැන් ගැටළුවක් තියනවා නේද..?
රෝද පුටුව කොහොමද පදවා ගෙන යන්නේ එක අතක් වැඩ නොකර...
මේ සඳහා...විශේෂ රෝදපුටු වර්ගයක් තියනවා..අංශභාග රෝගීන්ටම තියන..



හොඳින් බැලුවොත්...මෙහි පේනවා නේද..රෝදයේ රවුම් කීපයක් ( pushing wheels) තියන බව..එක අතකින් රෝද දෙකම හසුරවන්නට මේ මගින් පුළුවන්...
මේ වගේම ..රෝගියාට ලියන්නට ..හා..අනෙකුත් වැඩ වලටත් පුහුණු කල යුතු වෙනවා..



 
උයන්නට...ගෘහණියක් නම්...



 
ඉතින් අංශභාගය කියන්නේ..සරල එක රෝගයක් නොවෙයි..මෙහි පැති ගොඩක් තියනවා.. සඳහා විවිධ වූ ප්රතිකාර තියනවා..මේ සඳහා..විශේෂ පුහුණු වූ කෙනෙකුගෙන් ප්රතිකාර ගැනීම කල යුතු වෙනවා..
ව්යායාම විතරක් මදි කියන්නේ ඒකයි...
ඉතින්...සාමාන් මනුස්සයෙකු ලෙස කාලයක් ජීවත් වෙලා...ඉන්පසු ආබාධ සහිත තත්වයට පත් වෙන කෙනෙක් තමන්ගේ කලින් ජීවිතයේ කල කී දෑ වලට නැවත යොමු කල යුතුයි...



එය යහපත් සෞඛ්යයක මුල්ම අදහසයි...

ඉතින්...අවශ් දෙයක් ඇත්නම් අහන්න..සියලුම දේ පෝස්ටුවක ලියන්න අමාරුයි..නේ